การบัญชีตามความรับผิดชอบ
การบัญชีตามความรับผิดชอบ หมายถึง ระบบข้อมูลหรือกระบวนการในการจัดการข้อมูลให้สอดคล้องกับหน่อยงานที่รับผิดชอบ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อ
การวางแผนและปันส่วนทรัพยากรให้หน่วยงานอย่างมีประสิทธิภาพ
การควบคุมการปฏิบัติงาน
การประเมินผลการดำเนินงาน
รูปแบบบัญชีตามความรับผิดชอบ
อาศัยหลักเกณฑ์ การกระจายอำนาจ โดยให้อิสระในการตัดสินใจวางแผนควบคุมการปฏิบัติงานตามศูนย์ความรับผิดชอบ
ศูนย์ความรับผิดชอบ หมายถึงหน่วยงานที่มีลักษณะคล้ายกันที่ถูกรวมเข้าด้วยกันและกำหนดให้มีหน้าที่และความรับผิดชอบเฉพาะ อย่าง ซึ่งหน่วยงานอาจจะมีขนาดเล็กหรือใหญ่ก็ได้ หลักเกณฑ์ที่ใช้ในการกำหนดศูนย์รับผิดชอบ มีดังนี้
หน่วยงานนั้นสามารถแบ่งแยกระบุหน้าที่ได้ชัดเจน
มีวิธีการวัดผลการดำเนินงานที่เหมาะสม
การประสานงานและการสื่อสารข้อมูลระหว่างส่วนกลางและหน่วยงาน
ประเภทของศูนย์ความรับผิดชอบ
ศูนย์ต้นทุน(Cost Center)
ศูนย์ต้นทุน เป็นศูนย์รับผิดชอบที่นิยมมากที่สุด ทำหน้าที่เกี่ยวข้อง เฉพาะการก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อม ตัวอย่างของศูนย์ต้นทุน ได้แก่ ฝ่ายบัญชีของบริษัท ฝ่ายผลิต การวัดผลจะเน้นที่ดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย โดยประหยัด ต้นทุนที่สุด
ศูนย์กำไร (Profit Center)
ศูนย์กำไร เป็นหน่วยงานที่รับผิิดชอบในด้านการผลิต การซื้อ การขาย การก่อให้เกิดรายได้และค่าใช้จ่ายทั้งทางตรงและ ทางอ้อม ผู้บริหารศูนย์กำไรจะต้องสามารถตัดสินใจเกี่ยวกับการผลิต การกำหนดคุณภาพ การตั้งราคาการขายและ การจัดจำหน่ายเพื่อเพิ่มพูนกำไรของศูนย์กำไร
ศูนย์การลงทุน (Investment Center)
ศูนย์การลงทุน เป็นหน่วยงานที่สมบูรณ์แบบในตัวเองที่สุดผู้บริหารมีอำนาจเต็มที่ในการตัดใินใจลงทุนสินทรัพย์ในการ ดำเนินงาน การให้สินเชื่อ การกำหนดระดับสินค้าคงเหลือ ตลอดจนการตั้งราคาขายสินค้าเอง เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ ในการกำหนดเป้าหมายผลตอบแทนจากการลงุทนที่น่าพอใจ
ที่มา : สุวัฒน์ ศิรินิรันดร์ , ภาวนา สายชู (MBA HANDBOOK)